Quá trình trưởng thành của con không chỉ dừng lại ở phát triển thể chất và tư duy mà còn đòi hỏi sự hoàn thiện cả về mặt nhận thức. Để có thể đồng hành cùng con tốt hơn ba mẹ cần hiểu kỹ đặc thù của từng giai đoạn phát triển nhận thức và có những can thiệp đúng cách giúp trẻ phát triển toàn diện. Hiện nay, Montessori là phương pháp được rất nhiều phụ huynh lựa chọn vì những hiệu quả rõ rệt trong giáo dục nhận thức cho trẻ.
Phương pháp Montessori được hình thành dựa trên những khảo sát, nghiên cứu quá trình phát triển tự nhiên của một đứa trẻ, do đó luôn có sự phù hợp nhất định với đặc điểm của từng giai đoạn hoàn thiện nhận thức. Cùng tìm hiểu 2 giai đoạn phát triển nhận thức mạnh mẽ ở trẻ và sự tác động đúng cách, đúng thời điểm của Montesssori.
Giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi
Đây còn được gọi là giai đoạn vận động – cảm giác bởi vì trẻ sẽ bắt đầu nhận biết thế giới thông qua hai hành động này. Khi trẻ được tiếp xúc với một món đồ mới, việc đầu tiên trẻ làm sẽ là cằm, nắm, chạm vào đồ vật sau đó cho đồ vật vào miệng để cảm nhận. Ở giai đoạn này trẻ chưa có khả năng biểu tượng hóa nên chỉ có thể nhận biết mọi vật xung quanh bằng những giác quan cơ bản.
Đối với trẻ từ 0 đến 3 tuổi, ba mẹ nên tạo ra tương tác hằng ngày bằng cách nói chuyện, hát hoặc mĩm cười với trẻ. Phụ huynh có thể tự mình tạo ra những món đồ chơi Montessori đơn giản để kích thích sự phát triển của các giác quan.
Giai đoạn tiền thao tác cụ thể (từ 3 đến 6 tuổi)
Ở giai đoạn này trẻ bắt đầu đến trường và tiếp nhận phương pháp giáo dục trong một môi trường mới. Trẻ có khả năng nhận biết thế giới qua biểu tượng và có sự phát triển mạnh về ngôn ngữ. Đây cũng là giai đoạn đột phá về tư duy và tính sáng tạo. Môi trường học tập có sự tương tác cao sẽ giúp trẻ dễ dàng khám phá thế giới xung quanh để hoàn thiện dần sự hiểu biết của mình, phát triển thể chất và năng lực trí tuệ.
Montessori cho phép trẻ học tập theo tốc độ tiếp thu riêng của mình, trẻ tự do lựa chọn những hoạt động mình thích và trải nghiệm một cách độc lập. Quá trình học không bị làm phiền bởi bất kỳ ai nên tạo ra sự tập trung cao độ, các học cụ đa dạng màu sắc giúp cho sự ghi nhớ được lâu hơn vì tận dụng chức năng của cả 2 bán cầu não.
Quá trình phát triển nhận thức của trẻ sẽ còn tiếp tục diễn ra trong giai đoạn từ 7 đến 15 tuổi bao gồm hoàn thiện về lý luận, có khả năng đưa ra kết luận từ những giải thuyết hơn là hoàn toàn dựa vào quan sát thực tế. Ba mẹ nên theo sát và hỗ trợ đúng cách cho từng giai đoạn phát triển nhận thức của con và đặc biệt chú trọng đầu tư cho con ở độ tuổi tiếp nhận giáo dục mầm non.
